دعوی خلع یدبین شرکای صاحب حق
تجربه های یک وکیل
دعوی خلع یدبین شرکای صاحب حق سرقفلی
علی صابری
باسپاس از دوست وهمکارم مهدی حیدری .
1- در مطلب پیشین راجع به تقسیم سرقفلی گفتیم که شرکت امری است ضرری، درمطلب کنونی دادنامه دادگاه تجدیدنظر را به نقد ونظر مینشینیم که درآن حقی برای صاحب سرقفلی در ادامه دعوی خلع ید بطرفیت شریک خود را به رسمیت نمی شناسد. دادگاه تجدیدنظر بیان می کند که از آنجاکه تجدیدنظرخوانده یا همان خواهان نخستین ( آقای م.ح ) مالک یک دانگ سرقفلی است، دعوی خلع ید وی مردود است حکم به بی حقی خواهان صادر می کند ودادنامه اعتبار امر قضاوت شده دارد؛ یعنی آنکه مالک یک دانگ دیگر هیچ گاه نمی تواند علیه شریک خود خلع ید اقامه کند شریک متصرف تا ابد در ملک می ماند وشریک غیر متصرف باید پیوسته دعوی اجرت المثل اقامه کند وتنها اجرت المثل بگیرد .
2- دادنامه به گونه ایست انگار چون آقای م.ح تنها صاحب یک دانگ است خلع ید ازسوی وی پذیرفته نمی شود اما از این ظاهر باید گذشت . دادگاه تجدیدنظر بدون آوردن استدلال معتقد است دعوی خلع ید بین شرکاء در فرضی که آنها صاحب سرقفلی وحق کسب وپیشه باشند پذیرفته نیست و گرچه درمتن اشاره نکرده اما اعتقاد دارد خلع ید در رابطه با مالکین عین است ونه صاحبان سرقفلی . تحلیل ونقد به عهده شماست. کوتاه سخن آنکه دادنامه را می توان مخالف مبانی حقوقی دانست ودر رد آن فراوان استدلال کرد .
3- یک زاویه دیگر وآن تصمیم دادگاه تجدیدنظر درباره خسارت تأخیر تأدیه اجرت المثل است. البته در این نوشتار هدفم دعوی خلع ید ورابطه آن با سرقفلی است. نقد رویه قضایی درباره خسارت تأخیر تأدیه بماند برای نوشته های بعدی، اما خوانندگان می توانند درکنار موضوع اصلی گوشه چشمی هم به استدلال دادگاه استان درباره تاخیر تادیه داشته باشند. وعده ما آنکه این موضوع را با ارائه دادنامه های دیگر بیشتر بشکافیم.
بسمه تعالی
دادنامه شماره 8800630010500354 صادره از شعبه 106دادگاه عمومی حقوقی تهران به شماره پرونده 8800630010500354
خواهان : آقای م . ح
خوانده : آقای م .خ
خواسته ها:
1.صدور حکم به محکومیت خوانده به پرداخت اجرت المثل ایام تصرف باجلب نظرکارشناس همچنین سایر خسارات وارده قانونی منجمله تأخیر تأدیه فعلا مقوم به 3100000 ریال بعنوان علی الحساب
2.صدور حکم به خلع ید از یکباب مغازه به شماره ثبتی 70 فرعی از 4543 اصلی مفروز از 29 فرعی بخش 11 تهران مقوم به 3100000 ریال
گردش کار: خواهان دادخواستی به طرفیت خوانده تقدیم نموده که جهت رسیدگی به این شعبه ارجاع وپس از ثبت وانجام تشریفات قانونی در وقت فوق العاده تحت نظر قرار دارد دادگاه با عنایت به محتویات اوراق پرونده ختم رسیدگی را اعلام وبه شرح زیر مبادرت به صدور رای می نماید:
رأی دادگاه
در خصوص دعوی آقای م.ح بطرفیت آقای م.خ بخواسته صدور حکم برخلع ید از یکباب مغازه به شماره ثبتی 70 فرعی از 3543 اصلی مفروز از 29 فرعی بخش 11 تهران وپرداخت اجرت امثل ایام تصرف با جلب نظر کارشناس وبا احتساب تأخیر تأدیه ودادرسی نظر بمندرجات پرونده واینکه مالکیت مشاعی خواهان در ملک متنازع فیه بدلالت تصویر مصدق سند مالکیت مستند دعوی وپاسخ استعلام ثبتی واصله بشماره 63733-18/12/87 اداره ثبت اسناد واملاک شمیران محقق ومحرز است دادگاه بمنظور رسیدگی به دعوی مطروحه ودلایل آن جلب نظر کارشناس معمول داشته وکارشناس منتخب دادگاه بشرح نظریه وارده بشماره 4-2/3/88 ضمن تایید تصرفات خوانده در ملک متنازع فیه اجرت المثل قدر السهم خواهان نسبت به یک دانگ سرقفلی ملک موصوف را ازتاریخ 5/5/87 لغایت 31/1/88 جمعا" بمیزان 000/660/70 ریال برآورد واعلام نموده است که نظریه مذکور مصون از تعرض باقیمانده وبا اوضاع واحوال بدون مجوز می باشد ومطابق قسمت اخیر ماده 308 قانون مدنی اثبات ید برمال غیر بدون مجوز در حکم غصب است بنابراین دادگاه دعوی خواهان را وارد وثابت تشخیص وبا استناد بمواد 308،311،320 قانون مدنی و 519،198 قانون آئین دادرسی مدنی حکم بر محکومیت خوانده به خلع ید از یک دانگ سرقفلی یکباب مغازه جزء پلاک ثبتی 70 فرعی از 3543 اصلی مفروز از 29 فرعی بخش تهران وپرداخت مبلغ 000/660/70 ریال اجرت المثل ایام تصرف ونیز خسارت تأخیر تأدیه بر اساس شاخص نرخ تورم بانک مرکزی ار تاریخ تقدیم دادخواست لغایت وصول محکوم به ومبلغ 200/363/1 ریال بابت هزینه دادرسی درحق خواهان صادر واعلام می نماید رای صادره حضوری وظرف مهلت 20 روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی در محاکم محترم تجدیدنظر استان تهران می باشد ضمنا دایره اجرا هزینه دادرسی را بماخذ قانونی از خواهان وصول خواهد نمود.
رئیس شعبه 106 دادگاه عمومی حقوقی تهران- محمد ترابی
بسمه تعالی
بتاریخ : 29/7/88 شماره دادنامه:1000 کلاسه پرونده:88/32/881018
مرجع رسیدگی شعبه 32 دادگاه تجدیدنظر استان تهران
هیئت شعبه :آقایان رئیس:متولی مستشار: طوسی
تجدیدنظرخواه :آقای م.خ
تجدیدنظرخوانده:آقای م.ح
تجدیدنظرخواسته :دادنامه شماره 354، مورخ 25/5/88 صادره از شعبه 106 دادگاه عمومی تهران
گردشکار- دادگاه با بررسی اوراق ومحتویات پرونده ختم دادرسی را اعلام وبه شرح زیر مبادرت به صدور رای می نماید.
((رای دادگاه))
درخصوص تجدیدنظرخواهی آقای م.خ نسبت به دادنامه شماره 000354 مورخه 25/5/88 شعبه 106 دادگاه عمومی حقوقی تهران مشعر برمحکومیت نامبرده به خلع ید از یک دانگ از شش دانگ سرقفلی یک باب مغازه جزء پلاک ثبتی 70 فرعی از 3543 اصلی مفروز از 29 فرعی بخش 11 تهران وپرداخت مبلغ هفتاد میلیون وششصدوشصت هزار ریال بابت اجرت المثل ایام تصرف ازتاریخ 5/5/87 لغایت 31/3/88 ( بالحاظ نظریه کارشناس منتخب دادگاه بدوی ) بااحتساب خسارت تاخیر تادیه وهزینه دادرسی دادگاه از توجه به محتویات پرونده اولا" در مورد خواسته خلع ید نظر به اینکه خواهان دعوای بدوی (تجدیدنظرخوانده فعلی) تنها در یک دانگ از منافع مغازه متنازع فیه مالکیت دارد لذا دعوای خاع ید درمانحن فیه موضوعیت ندارد ومستندا" به صدر ماده 358 قانون آئین دادرسی مدنی وماده 2 همان قانون با موجه تشخیص دادن تجدیدنظر به عمل آمده وضمن نقض این قسمت از دادنامه تجدیدنظر خواسته حکم به رد دعوای بدوی در این زمینه صادر واعلام می نماید. ثانیا" در مورد مطالبه اجرت المثل ایام تصرف نظر به اینکه تجدیدنظرخواه تصرفات خود را درکل منافع مغازه مذکور منکر نشده ونظریه کارشناسی نیزبا اوضاع واحوال مسلم قضیه تعارضی ندارد لذا ضمن رد تجدیدنظرخواهی نامبرده مستندا" به قسمت اخیر ماده 358 قانون آیین دادرسی مدنی دادنامه تجدیدنظر خواسته در این قسمت را نتیجتا" تایید می نماید. ثالثا" در مورد خسارت تأخیر تأدیه منظور شده برای اجرت المثل با عنایت به اینکه خسارت موضوع ماده 522 قانون آیین دادرسی مدنی در مورد دین حال ومستقر شده قابل استناد واعمال است لذا با موجه تشخیص دادن تجدیدنظر خواهی به عمل آمده در این مورد مستندا" به صدر ماده 358 قانون آئین دادرسی مدنی بانقض این بخش از دادنامه صدرالاشعار یعنی خسارت تاخیر تادیه حکم بر بی حقی خواهان (آقای م.ح) صادر واعلام می نماید.این رای قطعی است./الف
رئیس شعبه 32 دادگاه تجدیدنظراستان تهران مستشاردادگاه
متولی طوسی
